Op dinsdag 24 april schrijft ze weer op haar weblog:
Niet slecht
Okee, ik loop het risico wat te vroeg te juichen maar als het goed is, verlaat ik over een uur of twee de Daniel en dus ook de afdeling Palliatieve Zorg waar ik nu lig. Gelukkig is dit geen eindstation geworden. Niet slecht, voor een ‘terminaaltje’…
En nogmaals bedankt voor jullie reacties. Het is heel, heel fijn om me zo geliefd te voelen. Zelfs door mensen die mij nauwelijks/alleen van mijn weblog kennen. Dit is toch een beetje het vuur waarop apples2oranges nog een tijdje moet kunnen branden.
Van alles wat Anke en Toine bespraken hebben we geen weet als we op donderdag voor de tweede keer in de nieuwe woning van Anke en Stijn arriveren. De meeste spullen staan op hun plek, we bewonderen nogmaals de hoeveelheid ruimte die ze tot hun beschikking hebben en genieten van het uitzicht op het balkon met de planten die hun vrienden er plaatsten. Anke en Stijn hebben het er zeer naar hun zin en je zou wensen dat de reden van deze verhuizing niet had bestaan. Maar die is er wel.
Anke is gauw moe en moet regelmatig op bed gaan liggen, omdat ze het anders niet volhoudt. Ook is ze nog niet buiten geweest, ondanks het mooie weer en ondanks de nabijheid van een mooi parkje. Wel zit ze naar eigen zeggen vaker op het balkon te genieten van het weer en het uitzicht over het water voor de deur. Ze vraagt Annie of ze haar kleerkast anders wil inruimen, want ondanks dat een vriendin daar haar best op heeft gedaan, is het niet helemaal zoals zij het wil. En de schoenen die in de kast zijn gezet moeten er allemaal weer uit, want dat hoort niet vindt ze. Soms ga ik even bij haar op bed liggen en samen kijken we hoe Annie de kast opnieuw inruimt. Zo ziek en zo moe als ze is, toch kan ze niet nalaten aanwijzingen te geven over de plek waar een en ander moet liggen.
Als we later in de woonkamer zitten, vraagt ze aan Stijn om “de boeken” te pakken en ze vertelt ons wat ze met Toine heeft uitgezocht. Een eenvoudige, ruwhouten vuren kist met houten handgrepen. Een van de goedkoopste die er is. Ik had niet anders verwacht.
Maar niet alleen vanwege de prijs, vooral vanwege het eerlijke uiterlijk had ze de kist uitgekozen. Evenals de inhoud; geen zacht, glanzend satijn, maar een bekleding van ruwere katoen. Dat paste meer bij haar, zo zei ze erbij. En weer konden we niets anders doen dan haar gelijk te geven. Wat had je ook anders kunnen doen, anders kunnen willen, ook al zou je het niet met haar eens geweest zijn. Het zijn haar wensen die tellen.
Ook heeft ze ideeën over de bloemen die op de kist moeten komen te liggen. Het liefst iets zoals onze tuin in de zomer, een beetje wild, natuurlijk, veel wit met groen, (maar géén witte rozen), iets met klaprozen. Nooit geweten dat Anke onze tuin mooi vond. Weer een van die dingen die ze zorgvuldig voor ons verborgen wist te houden. Ik dacht dat ze nooit naar onze bloementuin keek, laat staan dat ze zei dat ze hem mooi vond.
Ik leg haar uit dat klaprozen niet zo’n goed idee zijn; je kunt ze nauwelijks langer dan een paar uur goed houden en ook was het nog te vroeg in het jaar. In april bloeien de klaprozen nog niet, zo dacht ik.
En ze heeft al nagedacht over hoe de plechtigheid eruit zal zien: foto’s die getoond kunnen worden en eveneens had ze al nagedacht de sprekers die gevraagd zouden kunnen worden. Stijn, zijn vader, G., een collega, Si., iemand uit de Tilburg-club en Annie of ik.
Was je al niet voorbereid op deze bespreking, een toespraak houden op de crematie van je dochter lijkt me toch echt iets te veel van het goede. Sommige dingen, zo weet je van tevoren, kun je beter niet doen als je bang bent dat je je emoties niet onder controle houdt. Een huilende, onverstaanbare spreker voegt niets toe aan een crematieplechtigheid. Maar dat zeggen we nog maar niet meteen.
Verder heeft ze al een paar krabbels op papier gezet over de muziek die er gedraaid moet worden: liedjes 4 en 17 van Amélie (met de toevoeging: zie anders effe weblog), Halleluya van Jeff Buckley en een vrolijk deuntje van Koop, dat ze nog niet zo lang geleden heeft gehoord. (Later zal daar I had the time of my life nog bijkomen, Der Weg van Herbert Grönemeyer en nog een liedje van Carla Bruni.) Als je het papiertje ziet, lijkt het wel een of ander onschuldig boodschappenlijstje dat ze nog gauw even schreef voordat ze naar haar werk moest.
Al met al een beetje onoverzichtelijk geheel van gedachten, wensen en aanwijzingen, die ze graag uitgevoerd zou zien. Precies zoals we dat van Anke gewend zijn. Ze heeft iets in haar hoofd, wil iets zus of zo en beseft soms niet wat ze vraagt. Of het wel kan wat ze wil.
Maar, zo dachten we, Anke zou een en ander nog wel wat meer uitgewerkt op papier, dan wel op computer zetten. Het is niet vreemd dat je als ouder deze hele verlanglijst sowieso een beetje voorbarig vindt. Het is een beetje vreemde gedachte om samen met je kind haar crematie te regelen. Veel mensen hebben al moeite om hun gedachten te laten gaan over hun eigen begrafenis, maar als je dan moet nadenken over wat er moet gebeuren nadat je kind gestorven is. Menigeen zou zeggen: “Ik moet er niet aan denken..”
Als we naar huis willen en vragen wanneer we het beste weer kunnen komen, zegt ze: “Komende week een keer.” Want er moeten nog de nodige vrienden, bekenden, collega’s het huis komen bekijken. Of misschien om afscheid van te nemen, denk ik later. Zou Anke niet toch gevoeld hebben dat ze niet lang meer te leven had? In ieder geval laat ze tegenover ons niets merken. Een omhelzing, een kus tot afscheid en tot dinsdag dan maar weer. Hopelijk is ze dan niet meer zo vermoeid en is de pijn onder controle. En als het zo mooi blijft, kunnen we misschien even met zijn vieren naar beneden. Naar buiten.
En als we met haar bellen, klinkt ze tamelijk goed. Ze heeft veel visite gehad, vond het fijn om allerlei mensen weer eens te ontmoeten – wel vermoeiend, maar evengoed leuk. Ook haar sms aan mij op vrijdagavond laat een tevreden Anke vermoeden: Het was vandaag een fijne dag. Toine + Diana zijn langs geweest + Michel + Manuela + de nieuwe huisarts, erg bekwaam. Nu ga ik slapen. Welterusten. Het is ook voor ons geruststellend om te weten dat ze met haar nieuwe huisarts meteen een goed contact heeft gehad en afspraken met hem heeft kunnen maken.
Op zaterdagnamiddag belt Annie weer om te vragen hoe het gaat en Anke vertelt dat ze het naar haar zin heeft in de nieuwe woning, dat ’s avonds nog bezoek komt en dat ze morgen met Stijn alleen zal zijn. Lekker rustig met hun tweetjes.
Toine moet net als de op meeste zaterdagavonden draaien in de plaatselijke discotheek en wij gaan enigszins gerustgesteld door haar woorden naar bed.
En dan gaat de telefoon. Het is Stijn…
